Đốt sóng cao tần điều trị ung thư gan: Phương pháp điều trị hiệu quả, an toàn

Ung thư biểu mô tế bào gan là bệnh ác tính phổ biến, xếp hàng thứ 6 trong các loại ung thư trên thế giới. Ghép gan và phẫu thuật cắt khối u gan là phương pháp điều trị tốt nhất với các bệnh nhân ung thư gan. Tuy nhiên hiện nay với các khối u nhỏ, đặc biệt với những khối u nằm sâu, vị trí hiểm hóc không thể phẫu thuật, thì một phương pháp khác giúp điều trị triệt căn hoàn toàn khối u đó là Sử dụng sóng điện tử cao tần RFA (Radio Frequency Ablation). 

Nhằm bổ sung, cập nhật kiến thức, kỹ năng thực hành, thái độ xử trí điều trị u gan bằng sóng cao tần, đảm bảo yêu cầu chất lượng nguồn nhân lực làm việc tại các cơ sở y tế của tuyến trung ương, tuyến tỉnh/thành phố và tuyến huyện, Trung tâm Đào tạo và Chỉ đạo tuyến – Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức phối hợp với Khoa Chẩn đoán hình ảnh mở khóa đào tạo “Đốt sóng cao tần điều trị ung thư gan – K1”. Sau 2 tháng học tập tích cực, 100 % học viên đã hoàn thành khóa đào tạo, nắm vững kiến thức và thực hành thành thạo kỹ thuật đốt sóng cao tần điều trị ung thư gan.

Phát biểu tại Lễ bế giảng Đốt sóng cao tần điều trị ung thư gan – K1, Ts.Bs Lê Thanh Dũng – Phó trưởng khoa Chẩn đoán hình ảnh, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết:  Đốt u bằng sóng cao tần (RFA) là một phương pháp xâm lấn tối thiểu điều trị ung thư, giảm các biến chứng và tai biến tác động lên toàn thân. Thậm chí cả cho những người bệnh già yếu, nhiều bệnh phối hợp cũng có thể áp dụng. Các khối ung thư gan nguyên phát và cả các khối ung thư di căn gan đều có thể được điều trị bằng phương pháp này. Với những bệnh nhân không thể phẫu thuật do ung thư nhiều nốt, vị trí khối u, toàn trạng nặng không thể phẫu thuật, thể tích khối u gan còn lại quá nhỏ không đảm bảo chức năng, sóng cao tần có thể thực hiện nhiều lần tùy theo tình trạng bệnh và kết quả theo dõi sau khi thực hiện sóng cao tần lần đầu. U có kích thước nhỏ hơn hoặc bằng 3cm thường cho kết quả tốt nhất. Với những khối u có kích thước lớn hơn người bệnh có thể được điều trị bằng một chùm kim, hoặc được đốt vài lần để đạt hiệu quả cao nhất. Thời điểm phát hiện và điều trị u gan có ý nghĩa quyết định đối với khả năng sống của người bệnh.

Mô có thể bị phá hủy vĩnh viễn không thể hồi phục ở nhiệt độ ≥45°C. Khi sử dụng nhiệt độ từ 46 – 60°C thì phải cần một thời gian tương đối dài để có thể gây tổn thương các tế bào. Ngược lại, với nhiệt độ từ 60 – 100°C, nhiệt độ có thể gây đông tụ protein gần như tức thời, bên cạnh đó cũng gây các tổn thương ở ty thể và enzyme tế bào không hồi phục. Khi nhiệt độ vượt quá 100°C, chất lỏng trong mô sôi lên và dễ bị carbon hóa. Sự bay hơi xảy ra khi các mô được làm nóng ở nhiệt độ từ 100 – 110°C, tạo ra một luồng khí quan trọng, vừa là chất cách điện vừa làm giảm hiệu quả của phương pháp RFA. Do đó, các bác sĩ thường duy trì nhiệt độ ở khoảng 60 – 100°C để tiêu diệt khối u.

Điều trị ung thư gan bằng sóng cao tần RFA cho kết quả rất tốt đối với những u kích thước < 5cm, đặc biệt những trường hợp u có kích thước < 3cm và dưới 3 u, mỗi u nhỏ hơn 3cm. Ưu điểm của phương pháp này là không gây tổn thương đối với các mô lành xung quanh. Sau vài giờ thực hiện kỹ thuật người bệnh có thể sinh hoạt bình thường, tỷ lệ biến chứng thấp hơn phẫu thuật.

Cách chữa ung thư gan bằng sóng cao tần sử dụng dòng điện xoay chiều có tần số nằm trong khoảng 200 – 1.200MHz. Các bác sĩ đặt một điện cực ở giữa trung tâm khối u, sau đó dòng điện từ máy được truyền vào khối u qua một điện cực kim khác. Dòng sóng vô tuyến được truyền vào đầu điện cực kim và sinh ra nhiệt. Nhiệt độ làm mất nước trong các tế bào lân cận và làm hoại tử khối u.

Các bác sĩ cũng có thể sử dụng thêm máy siêu âm với đầu dò 3.5 – 5MHz để xác định vị trí chính xác của các khối u, giúp định hướng để đưa đầu kim vào các khối u này.

Hiện phương pháp điều trị u gan bằng sóng cao tần đã và đang thực hiện tại Khoa Chẩn đoán hình ảnh – Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho kết quả tốt, cứu chữa nhiều người bệnh.

Phòng Công tác xã hội